Jak to się zaczęło?
Trochę historii
Najstarsze elementy do gier planszowych liczą sobie ponad 5000 lat! Chodzi tutaj o 49 kamyczków, które zostały ociosane i pomalowane. Znaleziono je na terenach południowo-wschodniej Turcji. Podobne zostały znalezione również w Iraku i Syrii, co pozwala wyciągnąć wniosek, że gry planszowe wywodzą się z terenów tzw. Żyznego Półksiężyca.
Pierwsza gra?
Wielu badaczy uważa, że jedną z pierwszych gier planszowych była gra w kości. Gra ta przez wieki przeszła dużą metamorfozę. Na przetrzeni lat wykonywano ją nie tylko z kości ale też z zębów, poroża i kłów. Już od starożytności dopatrywano się w niej pierwiastka boskiego. W Rzymie wierzono, że pani szczęścia, Fortuna potrafi wpływać na wyniki rzutów. Często przyjmowano, że rzut kością jasno odzwierciedla wolę bogów.
Senet
Inną starodawną grą był tzw. Senet. Pochodził on z krainy piramid, czyli ze starożytnego Egiptu. Senet znany był już w 3 tys. p.n.e. i cieszył się popularnością zarówno wśród niższych jak i wyższych warstw społecznych. Z racji tego, że w swoim założeniu w dużej mierze opierał się na elemencie szczęścia, zaczęto przypisywać mu wyższe znaczenie, przez co często kończył on jako wyposażenie grobowców.
Inne gry
Rzymianie z kolei mieli tzw. Ludus duodecim scriptorum, grę uznawaną za przodka Backgammona, znanego w Polsce pod nazwą Tryktrak. Niektórzy uważają, że to właśnie do tej gry odnosił się Juliusz Cezar wypowiadając słynne słowa: „Kości zostały rzucone”. Oprócz tego Rzymianie grali również w Tabula Rusolia. Rozgrywka miała miejsce na okrągłej planszy, a celem każdego gracza było ustawienie trzech swoich pionów w jednej linii.
Młynek
Biorąc pod uwagę czasy średniowiecza i początki czasów nowożytnych,
ogólnie rzecz biorąc można powiedzieć, że wiele gier, w które zagrywano się w Europie
miało starożytne korzenie. Jedną z takich gier jest chociażby młynek; o grze tej
wspominał nawet sam Szekspir.
Pochodzenie tej gry nie jest jednak dokładnie znane, choć wiele badaczy sądzi, że wywodzi się ona ze
starożytnego Egiptu.
Wiadomo też, że planszę do gry bardzo często wykonywano z torfu.
Jak wielu innym
grom starożytnym, nierzadko przypisywano jej wyższe znaczenie, a sama
plansza często pełniła nawet rolę amuletu. Założenia gry przypominają te
znane z rzymskiej Tabula Rusolia. Dzięki ustawieniu 3 pionów w 1
linii można było zdjąć z planszy pion przeciwnika. Przegrywała
osoba zostająca jedynie z 2 pionami z początkowych 9.
Monopoly
Jeśli chodzi o współczesne tytuły to na pewno trzeba wspomnieć o tzw. „The Landlord's Game”. W grze tej poruszamy się po planszy o kształcie kwadratu, wykupujemy posiadłości, dworce, a ponadto możemy trafić do więzienia. Brzmi znajomo? Oczywiście mowa tutaj o kultowym Monopoly. Gra ta została wymyślona przez Lizzie Magie, jedną z pierwszych projektantek gier plaszowych z USA. Początkowo Monopoly nosiło wcześniej już wspomniany odmienny tytuł. The Landlord's Game w swoim założeniu miało być grą z przekazem. Lizzie była feministką i przeciwniczką różnych praktyk biznesowych. Jej gra miała być materializacją sprzeciwu wobec kapitalizmu. W grze tej można było wcielić się w monopolistę lub antymonopolistę. Monopoly z czasem zyskało na popularności i zaczęło przyciągać uwagę społeczeństwa. Niestety pomysł gry z przekazem zgapił Charles Darrow. Delikatnie zmodyfikował go, po czym sprzedał do Parker Brothers (dzisiejsze Hasbro) w 1935 roku. Gra ta od lat 30-tych stała się prawdziwym fenomenem, który trwa aż do dziś. Jest ona jedną z najbardziej rozpoznawalnych gier planszowych na świecie. Monopoly skończyło jednak tylko jako gra czysto rozrywkowa i obecnie pozbawiona jest swojego pierwotnego przekazu, który dla samej Lizzie Magie miał tak duże znaczenie jak metaforyczny odbiór gier przez starożytnych.
Szachy
Powstały one w VI w. n.e. w Indiach. Do Europy trafiły w okolicach VIII/IX w. i osiadły tam na dobre. Na ich fenomen trzeba było jeszcze wtedy sporo poczekać bo aż do XVI w. Wtedy to wprowadzono kilka istotnych zmian w rozgrywce, które uatrakcyjniły całość i przyczniły się do popularyzacji tejże gry.
Scrable
Gra ta została wynaleziona przez architekta Alfreda Buttsa w 1931r., chociaż zaczęto ją sprzedawać dopiero w roku 1946. Polega ona na losowaniu płytek z literami i układaniu ich na planszy w słowa. Z czasem gra zaczęła coraz bardziej zyskiwać na popularności, w wyniku czego na całym świecie sprzedano ponad 100 mln egzemplarzy.
Chińczyk
Stara hinduska gra planszowa pachisi jest znana w Indiach do dziś. Josef Schmidt upraszczając znacznie tę grę stworzył chińczyka znanego nam we współczesnej postaci. Rozgrywka polega na dojściu wszystkimi pionkami do tzw. „domku”. Począwszy od pierwszego wydania w 1914r. na całym świecie zostało sprzedane jakieś 70 mln egzemplarzy.
Dixit
Stosunkowa nowa gra wydana w 2008 roku przez wydawnictwo Libellud. Szczególną sławę zdobyła ona w 2010 roku kiedy to wygrała nagrodę „Spiel des Jahres” (gra roku). W założeniu Dixit jest grą w skojarzenia. Punkt zdobywamy wtedy gdy przynajmniej jedna osoba nie zgadnie, o który obrazek z karty nam chodzi.
Rummikub
Historia Rummikuba sięga jakieś 70 lat wstecz. Została ona zaprojektowana przez Efraima Hertzano. Mężczyzna wymyślił, aby zastąpić tradycyjne karty używane w popularnej grze, kolorowymi płytkami. Gra ta w krótkim czasie stała się wielkim hitem. Celem gry jest jak najszybsze wyłożenie wszystkich kostek z tablicy na stół.
Warcaby
Warcaby historią swoją sięgają starożytnego Egiptu, lecz znane nam w obecnej formie powstały na Półwyspie Iberyjskim na przełomie XV/XVI w. Podobnie jak w szachach mamy tutaj planszę posiadającą 64 pola. Wygrywa osoba, która pierwsza zbije wszystkie 12 pionów przeciwnika.
Osadnicy z Catanu
Przełomowa gra wydana niespełna 25 lat temu. Została ona zaprojektowana przez Klausa Teubera. Polega na pozyskiwaniu surowców, zakładaniu osad i miast oraz umiejętnym handlu z innymi graczami. Zwycięzcą jest osoba, która zdobędzie 10 pkt. dzięki wyżej wymienionym czynnościom.
Wsiąść do pociągu
Gra została zaprojektowana i wydana przez Alana R. Moona w 2004r. W tym samym roku otrzymała tytuł „Najlepszej gry planszowej”. Polega ona na łączeniu tras kolejowych na mapie Stanów Zjednoczonych. Wygrywa osoba, która wyczerpie wszystkie pionki którymi dysponuje.
Ciekawostki
Rekord Guinessa na najdłuższy maraton planszówek w historii wynosi aż 61 godzin i 2 minuty!
Najdroższą sprzedaną grą jest zestaw szachowy firmy Jewel Royale, wykonany on został ze złota oraz platyny. Sprzedano go za 9.8 mln dolarów!
30. listopada 2016 roku Holendrzy stworzyli największą na świecie planszę do gry w Monopoly! Jej powierzchnia wynosiła aż 900 m².
Jedną z osób, która stworzyła najwięcej gier planszowych jest Dr Reiner Knizia. Jest autorem przeszło 200 planszówek! Swoją pierwszą grę zaprojektował gdy miał 8 lat.
W 1924 roku w Paryżu powstała Międzynarodowa Federacja Szachowa. Na ten sam rok datuje się pierwszą olimpiadę szachową.
Sprawdź swoją wiedzę!
Weź udział w quizie szachowym składającym się z 10 pytań.
Głodny rozgrywek w gry planszowe?
Mówisz i masz!
Zapraszamy do naszego sklepu,
w którym zaopatrzysz się w różne gry
